Europees Parlement: sociaaldemocratische pad in linkse korf?

18 mei 2017

Het lijkt vanzelfsprekend dat partijen die, in brede zin, tot de linkerzijde gerekend worden, meer zouden moeten samenwerken in Europa, wil men een dam opwerpen tegen rechts en het neoliberale beleid. Spontaan denkt men hierbij aan drie politieke stromingen: de sociaaldemocraten (vertegenwoordigd door de S&D fractie in het Europees Parlement), de groenen (Greens/EFA fractie) en de radicaal-linkse partijen zoals Die Linke, de Nederlandse SP, Podemos, enz. (GUE/NGL fractie).

We hebben al melding gemaakt van de “progressieve caucus” ¹, een recent initiatief in deze richting, maar beperkt tot een handjevol leden van deze fracties, en voorlopig met de bescheiden intentie om af en toe met elkaar te overleggen.

Gisteren (17 mei) kwam er een gemeenschappelijke verklaring, niet van enkele leden, maar van de voorzitters zelf van deze drie fracties (Gianni Pittella voor S&D, Ska Keller voor de Greens en Gabi Zimmer voor GUE/NGL) Er is echter geen enkele reden voor tevredenheid, integendeel, het is een kaakslag voor al wie dacht dat met GUE/NGL er in het Europees Parlement toch één fractie was die consequent tegen het neoliberaal Europa bleef ageren. Oordeel zelf.

De verklaring ² is gericht aan de ministers van financiën van de Eurogroep, die op 22 mei onder voorzitterschap van Jeroen Dijsselbloem zullen beslissen of Griekenland voldoende ‘hervormd’ en bezuinigd heeft ³ om een nieuwe leningschijf te kunnen krijgen. Dit geld kunnen de Grieken niet besteden aan ‘drank en vrouwen’, naar het gevleugelde woord van PvdA-er Dijsselbloem, maar komt in de kortste keren in de koffers terecht van de Europese Centrale Bank en van de private schuldeisers.

Wat zegt de gemeenschappelijke verklaring hierover, dus ook in naam van de ‘radicaal-linkse’ fractie?

Kort samengevat: Als het Grieks Parlement de geëiste maatregelen deze week goedkeurt moet de Eurogroep groen licht geven voor het afgesproken scenario. En dat is een leningschijf van 7 miljard euro  uitkeren om in juli de schuldeisers te kunnen betalen, en gesprekken beginnen over schuldverlichting. Wat dit laatste betreft wordt de algemene term debt relief  gebruikt, die volgens de Duitse financieminister Schäuble alleen kan betekenen een tijdelijk uitstel, of een spreiding over de tijd van de schuldaflossingen, eventueel een renteverlaging , maar in geen geval de kwijtschelding van een deel van de schuld. Gabi Zimmer heeft zich nochtans in het verleden uitgesproken voor een audit van de Griekse schuld (die er ondertussen kwam) en de niet-terugbetaling van het illegitieme deel. Daarvan is niets terug te vinden in de verklaring. Erger nog is dat de Europese wurggreep van de Griekse samenleving niet in vraag wordt gesteld , op de laconieke opmerking na dat de soberheidsmaatregelen ‘contraproductief’ waren. De boodschap beperkt zich tot ‘pacta sunt servanda’, afspraken moeten gerespecteerd worden.

Er worden bovendien een aantal krasse raadgevingen aan het adres van Athene gestuurd:

“We roepen de Griekse regering op om de hervormingen verder te zetten [!]  die investeringen, sociale rechtvaardigheid en goed democratisch bestuur ondersteunen. “

en

“Een verhoging van het concurrentiebeleid om oligopolies open te breken ten voordele van eerlijke markten moet de prioriteit blijven om de Griekse economie tot een duurzaam herstel te brengen.”

Er wordt ook vergeten dat het soberheidsbeleid eerst ‘contraproductief werd’ genoemd , want tegen het eind van de verklaring gaat het over de “laatste aanzienlijke verwezenlijkingen van de Griekse economie, gebaseerd op de offers van het Griekse volk”.

Deze verklaring draagt duidelijk het stempel van sociaaldemocratische en groene realpolitiekers, maar dat deze er ook nog in slagen hun pad in de korf van de linkse fractie te zetten is nieuw.  In plaats van een verruiming van de kleine ‘progressieve caucus’ lijkt dit het begin van een sociaaldemocratisering van de linkervleugel van het Europees Parlement. Of moeten we er een gebaar van goodwill in zien van het deel van Die Linke dat zo nodig wil regeren in een zgn. rot-rot-grün (R2G) coalitie?

In hoeverre de 52 leden van de GUE/NGL geraadpleegd werden over het standpunt van hun voorzitter weet ik niet, maar het lijkt uitgesloten dat bijvoorbeeld Fabio De Masi, Zimmers partijgenoot in Die Linke, of Marisa Matias (Portugese Bloco) of de leden van de Portugese Communistische Partij, Jean-Luc Mélenchon (France Insoumise), Nikolaos Chountis (Volkse Eenheid, afgescheurd van Syriza) of Miguel Urban Crespos (Podemos) hieraan hun goedkeuring zouden gegeven hebben.  Naast een kaakslag voor de Grieken is deze operatie dus ook een  koude douche voor wie dacht dat er van democratische praktijken nog iéts meer overbleef aan de linkerzijde.

Ik laat vanavond nog mijn afkeuring horen bij Gabi Zimmer (gabriele.zimmer@europarl.europa.eu). U ook?